**Hıdırellez Nedir? Anlamı, Tarihi ve Geleneksel Ritüelleri**
**Hıdırellez Ne Demek?**
Hıdırellez (veya Hıdrellez), Orta Asya, Ortadoğu, Anadolu ve Balkanlar’da baharın gelişini simgeleyen mevsimlik bir bayramdır. Hızır ve İlyas peygamberlerin buluştuğu gün olarak kabul edilir. Doğanın uyanışı, bereket ve dileklerin kabulü gibi temalarla kutlanır.
**Hıdırellez Ne Zaman Kutlanır?**
– Miladi takvime göre her yıl **5 Mayıs akşamı** başlar, **6 Mayıs akşamı** sona erer.
– Türkiye’de en yaygın kutlama, 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece yapılır.
**Hıdırellez Neden Önemli?**
– Kışın bitip yazın başladığına işaret eder.
– Hızır’ın bolluk ve şifa, İlyas’ın ise suyun bereketini temsil ettiğine inanılır.
– Dileklerin kabul olduğu, kötülüklerden arınılan bir gün olarak görülür.
**Hıdırellez’de Yapılan Ritüeller ve Gelenekler**
– **Gül Ağacına Dilek Asma:**
– Kâğıda yazılan dilekler veya küçük eşyalar (yüzük, kurdele) gül ağacına asılır.
– Sabah güneş doğmadan önce yapılır, Hızır’ın dokunarak dileği gerçekleştireceğine inanılır.
– **Ateşten Atlama:**
– Yakılan ateşin üzerinden atlamak, nazardan ve kötülüklerden arınma ritüelidir.
– **Su Kenarında Kutlama:**
– Yeşil alanlarda, dere kenarlarında piknik yapılır; çiçek toplanır, dualar okunur.
– **Baht Açma Töreni:**
– Genç kızlar, içine eşya atılan çömleği gül dibine bırakır. Ertesi gün maniler eşliğinde çıkarılan eşya sahibine uğur getireceğine inanılır.
– **Yiyeceklerin Ağzını Açık Bırakma:**
– Bereket için ambarların, para keselerinin ağzı açık bırakılır.
**Hıdırellez’in Kökeni**
İslamiyet öncesi Türk kültüründeki “Bahar Bayramı” ile Ortadoğu inançlarındaki Hızır-İlyas figürlerinin sentezidir. UNESCO tarafından somut olmayan kültür mirası olarak kabul edilmiştir.
**Özetle:**
Hıdırellez, doğayla barışık bir şekilde dileklerin paylaşıldığı, ritüellerle zenginleşen kadim bir bahar bayramıdır. Anadolu’da hâlâ canlılığını koruyan bu gelenek, nesilden nesile aktarılarak yaşatılıyor.